غزل‌هایی از حافظ (نخستین نسخه‌ی یافت شده)

تکه‌های آینه‌ی فرهنگ دیرینه‌ی این سرزمین، که اندک اندک یافته می شود، تصویری بهتر از ایران را به ما نشان می‌دهد، گیریم که غبار گرفته، ترک دار و موج موج، اما لاجرم جورچینی از هویت ماست: از امروز خود ما، از آن چه بوده ایم، آن چه که می‌توانیم باشیم. نشر آن گوشه گوشه حقایق ادبیات این سرزمین را باز می‌یابد و باز می‌نمایاند.
کتاب غزل هایی از حافظ قدیمی‌ترین نسخه‌ی یافت شده از شعرهای حافظ شاعر ملی ایران است. این شعرها در 791 و 792 هجری قمری به دست علا مرندی نوشته شده و بدین ترتیب تنها نسخه یافته شده از زمان زنده بودن شاعر بزرگ است. اصل کتاب در کتابخانه‌ی بادلیان کتابچه‌ای است ساده و بی تصویر با خطی خوب که در سال 1385 توسط دکتر علی فردوسی یافت شده است که از جمله دربرگیرنده‌ی اشعاری است از سید جلال یزدی، حافظ و شاه شجاع.
چاپ دوم غزل‌هایی از حافظ که در زمان حیات شاعر توسط علا مرندی به ثبت رسیده‌اند با کمی تاخیر به دستتان می‌رسد. نام حافظ، و این که این نخستین بار بود که چنین مجموعه‌ی معتنابه‌ی(قریب به پنجاه غزل) از شعرهای او که متعلق به زمان زندگانی او بودند پیدا شده بود، موجب استقبال از کتاب شد و خبر چاپ آن، بی گزاف، به زبان‌های گوناگون در جهان بازتاب یافت.
استاد ایرج افشار، که اشراف‌اش بر تاریخ و فنون متون بی‌بدیل است و رفعت شناخت راهبردی‌اش از تاریخ ادب و فرهنگ در ایران مورد اعتراف همگان، در مقاله‌ی مفصلی با عنوان "بیاض علآ مرندی" نوشت: "انتشار کتاب غزل‌های حافظ از زمان حیات شاعر به کوشش دلپذیر علی فردوسی که در انتشارات دیبایه به زیبائی و تازه‌آوری چاپ شده( ۱۳۸۷) یادآور بخت بلند شاعر جاودانی ما است و برای دوستداران گلبانگ او ارمغانی اتفاقی و استثنائی در تاریخ ادبیات. کدام شاعر نامور قدیم از اقران حافظ و سعدی است که حدود پانصد بیت از سروده‌اش بازمانده از روزگار زندگی او باشد."
مهم‌ترین تفاوت این چاپ با چاپ قبلی، چاپ تصویری کل بیاض علا مرندی است. در چاپ قبلی، به جز چند مورد استثنائی آن هم به عنوان نمونه در مقدمه تنها غزل‌های حافظ از روی نسخه‌ی علا در کتاب روبروی صورت تایپی غزل‌ها گراور شده بودند، و از دیگر شاعران و مطالب و سخنان خود علا کمتر سندی ارائه شده بود. در این چاپ، اما، کل بیاض علا مرندی، از ابتدا تا انتها، در معرض دید خوانندگان گرامی گذاشته می‌شود. اکنون شما تمامی بیاض عال را به همان صورتی که در کتابخانه‌ی بادلیان وجود دارد، پیش رو دارید.
امید است که دسترسی به کل بیاض (همانگونه که استاد افشار در نوشته‌ی یاد شده و آقای دکتر محمود عابدی در نشست هفتگی شهر کتاب مورخ ۱۳ اسفند ماه ۱۳۸۷ به نقل از ضمیمه‌ی اطلاعات ۱۹ اسفند ۱۳۸۷ توصیه کرده‌اند) جستجوگری‌ها و کنکاش‌های بیشتر و دقیق‌تری را ممکن سازد و اجازه دهد تا گمانه‌زنی‌هایی بسا بهتر از آن چه به این فکر رسید، چه در باب علا، چه حافظ، چه دیگرانی که نامشان در این مجموعه آمده است و چه چند و چونی بیاض، مطرح شوند. حداقل‌اش این است که روایتی کهن، شاید کهن‌ترین، از قریب به پنجاه غزل از جلال عضد یزدی نیز، که علا شعر او را با شعر حافظ کنار هم گذاشته و به این حساب برای او مقام ویژه‌ای در شعر فارسی قائل شده است، در اختیار پژوهندگان شعر قرار می‌گیرد.