نمایش 1–16 از 103 نتیجه
ارشمیدس یکی از سه ریاضیدان بزرگ تاریخ بود. نیوتن و گاوس دو تن دیگر هستند و همپایۀ او شمرده میشوند. همۀ ما داستانی را که در مورد او نقل شده است، شنیدهایم: از حوضچه بیرون میجهد و فریاد میزند: یافتم! همچنین لافزنی او در مورد خودش که: به من مکانی برای ایستادن بدهید تا جهان را جابجا کنم. نقل قول اخیر اشاره به تکیهگاه اهرم و دانش او در این مورد دارد، ولی در واقع بیانگر چیزی بیش از آن است. ارشمیدس حقیقتاً جهان را تکان داد. او نگاه ما را به جهان به کلی دگرگون کرد. یونانیان باستان ریاضیات ابتدایی را متحول کردند و ارشمیدس نقشی اساسی در این تحول داشت. وی این علم را تا آستانۀ اندیشۀ مدرن ریاضی ارتقا داد، به طوری که دستاوردهای او تقریباً دو هزارسال دستنخورده باقی ماندند.
«آشوب النگوها» مجموعه ی ۱۲۵ شعر عاشقانه ی مدرن است از بیست و چند کشور جهان: آلمان، اسپانیا، انگلیس، ایتالیا، ایرلند، چک، فرانسه، فنلاند، مجارستان، هند و … که به نظمی الفبایی، نظر به تاریخ تولد شاعران هر کشور، گرد هم آمده است. بیش از ۴۰ شاعر کتاب از چهره های مطرح شعر جهان و در زبان فارسی شناخته شده هستند: گوته، ریلکه، پو، پلات، قبانی، لورکا، بلیک، جویس، نرودا، هرابال، بودلر، مالارمه، رمبو، الوار، برتون، پرهور،…و چیزی حدود ۸۰ شاعر نیز به مخاطب معرفی میشوند، که در عین لذت ناب ناشی از خواندن شعر ها ، میتواند مجموعه ی جامعی باشد برای هر خواننده ی علاقهمند به شعر جهان و هدیهای مناسب برای کسانی که دوستشان دارید.
در اوایل سالهای پنجاه، راشومون اهمیت سینمای ژاپن را برای غربیها آشکار میکند. این فیلم شیر طلای ونیز و یک جایزهی اسکار را در هالیوود به طور متوالی به دست میآورد. مؤلف آن، آکیرا کوروساوا، اساساً وابسته به فرهنگ کشورش و در عین حال شیفتهی فرهنگ کلاسیک غرب است. او در تمام دوران حرفهایاش در دل نظام استودیوهای قدرتمند ژاپن (شوچیکو، توهو)، به عنوان فیلمنامهنویس و مخصوصاً کارگردان فعالیت میکند، و از ژانری به ژانر دیگر میرود: سینمای اکشن (از سوگاتا سانشیرو تا سانجورو)، حماسههای تاریخی درخشان ( کاگهموشا، آشوب)، فیلمهای نوآر (سگ ولگرد)، درامهای معاصر دروننگرانه (زیستن)، یا اقتباسهایی از نویسندگان غربی (شکسپیر، گورکی، داستایفسکی). کوروساوا فیلمسازی است که از موفقیت عمومی و نقدهای مثبت بینالمللی سیراب شده و امروزه هنوز به شکلی قابل ملاحظه تأثیرگذار است، برای مثال بر روی ژانر وسترن؛ کلینت ایستوود از صمیم قلب اعتراف میکند که یوجیمبو برای او منبع الهام است.
سینمای او فاصلهی میان فرهنگ فئودالی سنتی (مبتنی بر انکار فرد) و فراگیری دموکراسی را به دقت بررسی میکند، در جهانی که در پی قدرت و افراط در ابراز خویشتن، فاسد شده است. غنای آثار او در تناقضات ژاپن مدرن نهفته است. آشتی دادن روح ژاپن ساموراییها و اومانیسم، حسن بزرگ سینمای او است که گسترهی آن حقیقتاً جهانی میباشد.
شارل تسون، منتقد و سردبیر سابق کایه دو سینما (۲۰۰۳-۱۹۹۸)، در دانشگاه پاریس ۳ در رشتهی سینما تدریس میکند. او مؤلف آثاری دربارهی ساتیاجیت رای، لوئیس بونوئل، سینمای سری ب و… است، و در سال ۲۰۰۷ کتاب تئاتر و سینما را با همکاری مشترک انتشارات کایه دو سینما و سرن-ساِندپ (Scérén-CNDP) منتشر کرده است.
فهرست
پیش گفتار
کارآموزی های قهرمان از سوگاتو سانشیرو تا رسوایی
زیر نگاه غربی ها : از راشومون تا در اعماق
سرحد ماجراجویی بشری: از دژ پنهان تا ریش قرمز
هنر و آشوب: از دودسکادن تا مادادایو
زندگی نامه در یک نگاه
فیلم شناسی
یکی از پارادوکسهای آثار آندری تارکوفسکی این است که توامان بسیار روس و بسیار جهانی هستند. سوژههایی که او بدانها میپردازد ویژگیای فرهنگی (حتا متافیزیکی) دارند که میتواند در برخورد اول تماشاگر را مرعوب کند، اما دیدن فیلمهایش یکی از پربارترین تجربههای حسی به شمار میرود و در مخاطب خاطراتی از زندگی یا رویاهای خودش را بیدار میکند. برای مثال آینه منبعی بیپایان از بازگشت به عالم عینی و تقریبا فیزیکیِ کودکی است. زندگی تارکوفسکی میدان نبردی است برای اثری ناتمام. او پسرِ شاعرِ بزرگ آرسنی تارکوفسکی است که در مدرسهی سینمایی مسکو تربیت شده و با کودکی ایوان (برندهی شیر طلای ونیز ۱۹۶۲) و سپس با آندری روبلف تبدیل به یکی از برجستهترین سینماگران سینمای شوروی از نگاه تمام جهانیان شده است.
فهرست
مقدمه
کودکی بزرگ میشود : کودکی ایوان، آندری روبلف
ترک مادر جایز نیست : سولاریس، آینه
مردان در راهاند : استاکر
محو شدن پدر، تجلی عمل : نوستالیگا، ایثار
زندگی نامه
فیلم شناسی
نمایشنامهی «اتفاق» و نمایشنامهی رادیویی «پل» از آثار نویسندهی بزرگ آلمانی و برندهی نوبل ادبی ۱۹۷۲ است. اتفاق گونهای از ثبت خاطرات است؛ بیان آدمهای نمایش بهشدت ماشینی است و خالی از هر احساس. هاینریش بل در نگارش این نمایشنامه از روابط سرد و فراموششدهی انسان در دنیای صنعتی تصویری فراگیر ارائه داده است. نمایاندن جهان مردی سردرگم که در خیابانهای اصلی شهر، رویاهای خود را تا آستانهی جنون دنبال میکند. اوهام او تا بدانجا پیش میرود که حقیقت تلخ و پایانی نمایش را شکل دهد؛ حقیقتی که زندگی امروز مرد را بهتمامی احاطه کرده است. پل نمودی از تجربهها و نظرهای هاینریش بل راجع به جنگ است. بیهودهگی و ویرانیای که نویسنده در سالهای جوانی عمر آن را از سر گذرانده و اینک شخصیتهای نمایشاش را متاثر از شرایط خاص دوران جنگ میآفریند. در جایجای این نمایش رادیویی بر نابودی و ویرانی فراگیر جنگ تاکید شده و مردان و زنان پیروز یا شکستخورده، عواطفشان را از یاد برده و در خاطرهای محو روزهای بهتر را انتظار میکشند.
سموم بادی گرم و زهرآلود است که بر هرچه بگذرد آن را می سوزاند و هلاک می کند. در پس وزیدن نامبارک این باد آن چه بر جا می ماند کالبدهای بی جان، شهرهای ویران و مزارع سوخته است. یورش مغولان به ایران در قرن هفتم هجری قمری شباهت بسیاری به وزیدن سمومی طولانی مدت دارد.
از این سموم کاوشی در علت و ریشه ی حمله ی مغولان به ایران است. این کتاب در دو فصل به این موضوع می پردازد. در فصل اول روایتی از رویش امپراتوری مغولان ارائه و چگونگی سربرآوردن این تنگ چشمان خونریز از صحراهای سرد شرق آسیا و تسلط آنان بر بزرگ ترین تمدن های آسیایی روایت شده است. فصل دوم به بررسی روایت متون تاریخی آن دوران درباره ی علت حمله ی مغول به ایران می پردازد. این متون از منابع دست اول انتخاب شدند که درون و بیرون از مرزهای حکومت مغولان نگارش یافته اند. در هرکدام از این متون وابسته به شرایط نگارش دیدگاه ها و رویکردهای متفاوتی نسبت به فاجعه ارائه شده است.
فهرست
مقدمه
فصل اول: از صحراهای مغولستان تا بزرگترین امپراطوری جهان
شکل گیری یک ملت
بررسی عوامل اصلی حمله ی مغول به ایران
فصل دوم: علت حمله ی مغول به ایران در آینه ی آثار ادبی تاریخی
ایلخانیان و تاریخ نگاری
آثار تاریخی برجسته ی عصر ایلخانی
عطاملک جوینی
رشیدالدین فضل الله همدانی
وصاف حضره تاریخ نگاریهای مکتب خواجه رشیدالدین
فخر بناکتی
حمدالله مستوفی
محمد شبانکارهای
منهاج سراج
محمد زیدری نسوی
مؤخره
منابع و مآخذ
چهرهی استیون اسپیلبرگ، در طول دورهای به شکل «داستان موفقیت» به گونهای تحریک آمیز و نامنتظره غنا یافته و عمیق شده است: نویدبخشترین سینماگر جوان در سالهای هفتاد، کارگردان موفق، عزیزدردانهی استودیوهای هالیوودی، هوادار جلوههای ویژهی حیرتآور، امروزه کارگردانی است که منتقدان بینالمللی به عنوان یک مؤلف قبول دارند، فیلمسازی آزاد در انتخابهایش، سوژههایش و همینطور زیباییشناسیاش، کارگردانی که در دگرگون ساختن تصویر و مخاطب تردیدی به خود راه نمیدهد.
او با الگو قرار دادن اورسن ولز، اولین فیلم بلندش، دوئل، را در بیست و پنج سالگی کار میکند. او با آروارهها، ایندیانا جونز، برخورد نزدیک از نوع سوم و ئی تی، صنعت سینمای سرگرمی را به اوج خود میرساند و فریفتگی را مشخصهی بارز کارهایش میکند. او به اتفاق همزادش، جورج لوکاس افسونگر، امپراطوریای بنا مینهد که پادشاهاش (و تماشاگرش!) یک کودک است. از سالهای ۲۰۰۰ به بعد، ژانر علمی-تخیلی و اطمینان از کار بزرگترین ستارگان مانند تام کروز به او اجازه میدهد با فیلمهایی همچون هوش مصنوعی، گزارش اقلیت یا جنگ دنیاها در سینمای عوامپسند طبعآزمایی کند. در همین دوران، اسپیلبرگ با فیلمهایی مانند مونیخ، فهرست شیندلر و نجات سرباز رایان روی تیرهتری از خود نشان میدهد.
بچهی اعجوبه به یک بزرگسال نگران تبدیل شده است و سینماگر استثنایی زینپس در حال تبدیل شدن به یک آدم بزرگ است.
کلهلیا کوهن فیلمنامهنویس و روزنامهنگار است. او از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۴ منتقد کائیه دو سینما بوده و کتاب وسترن (انتشارات کائیه دو سینما / سرن-ساِندپ [Sérén-CNDP]) را در سال ۲۰۰۵ منتشر کرده است.
جامعه فرهیختهگان ایران سرشار از سوء تفاهمهاست. نویسندگان، هنرمندان و دانشمندان کم و بیش با شک و تردید به آثار یکدیگر نگاه میکنند. این نگاه تا آ نجا میرود که کمتر میتوان آثاری مشترک در بین این حوزهها دید. یک فیلم تخیلی، یک داستان علمی، یک رمان درباره جنگ. این مشکل کم و بیش همیشگی جامعه روشنفکری ماست : دور بودن و بیاعتمادی. همان چیزی که همگرایی را در این جامعه تاکنون ناممکن ساخته است.
کتاب پیشِ رو، آوردهای بینظیر است، محصول همگرایی دلخواسته جامعه ایران امروز است و همان چیزی است که ایران فردا به آن نیاز دارد : ادبیات توسعه. ترویج علم و دانشهای نوین و تفکر علمی محتوایی است که افسانه پادشاه و ریاضیدان آن را هدف دارد.
در این کتاب دو استاد برجسته در نمایش و ریاضی، با نگرشی همسو، نمونهای نو از ادبیات توسعه را به نمایش گذاشتهاند که نمونهای بسیار جذاب است. پادشاهانِ مغرور بینیاز از دانش و خرد و بینیاز از دانشگران روزگار میگذرانده و میگذرانند، اما این انسان با ابزار دانش و خرد است که روزنههای کوچک پرسش و معما را به افقهای باز دانایی میرساند…
کریستوف باتای از هفده دسالگی آغاز به نوشتن کرد. وی جوانترین نویسندهی فرانسوی شد که جایزهی گنکور دبیرستانی را از آن خود کرده است. یکی از علایق اصلی باتای، بازسازی حولدث تاریخ کهن و معاصر فرانسه در قالب رمان است. زبان صیقلخورده اما عاری از تصنع او، کانونیترین نقطهی قوت آثارش به شمار میآید. در رمان «انام»، امپراطور خردسال ویتنام، کان که فقط هفت سال دارد به دربار لویی شانزدهم آمده تا برای پدرش که در پی شورش مردم از سلطنت خلع شده، از پادشاه طلب حمایت میکند. کان اما در اثر سینهپهلو در قصر ورسای میمیرد و اسقف پییر پینو دوبران که محبت کودک به دلش افتاده، دو کشتی را برای رهایی ویتنام از جنگ تجهیز میکند. تنها چند راهب و راهبه از این سفر جان به در میبرند و راهپیماییشان در میان جنگلها و مردابهای ویتنام بدل به آموزشی دربارهی حقیقت جان و بازگشت به اصل جهان میشود.
اگر برخی معتقدند که در میان هنرها، موسیقی هنری است به غایت انتزاعی و مبتنی بر احساسات صرف، در نقطه مقابل کسانی هستند که از موسیقی طلب معنا می کنند و با آن مواجههای معناشناختی دارند. اینان مدعیاند که موسیقی ماهیتی زبانی و یا شبه زبانی دارد. در متن حاضر، مولف ضمن بررسی دیدگاه دوم، اهمیت آن را از منظری فلسفی بیان می کند. شریف لطفی، آهنگساز، رهبر ارکستر و نوازندهی هورن از استادان دانشگاه هنر است. وی در توضیح نام کتاب میگوید: "منظور من از «اندیشه موسیقایی» نوعی از اندیشه است که ناشی از فعالیت خلاقانه موسیقیدان میباشد. زمانی که موسیقیدانی یک قطعه آهنگ را میسازد، یا بداههنوازی میکند، این آهنگ از طریق یک فرآیند معین تصمیم خلق میشود و به عبارت دیگر، به لحاظ موسیقایی اندیشیده میشود. با گفتن این مطلب، گمانی در من شکل میگیرد که گرچه – بحثانگیز است لکن فکر میکنم که موجه است. من تصور میکنم زمانی که موسیقیدانان قطعهای را میسازند و یا بداههنوازی میکنند. فرآیند تصمیمگیریای را که از سر میگذرانند، نباید فرآیندی زبانی دانست. هر چیزی را که یک موسیقیدان برای ساخت یک قطعه انجام میدهد، چیزی است که انجامش متضمن زبان نیست. با توجه به این موضوع تجربی، به نظر موجه میرسد، زمانی که به یک موسیقی فکر میکنیم لازم نیست آنچه را که فکر میکنیم به یک زبان ترجمه کنیم".
فهرست
تاثیر موسیقی بر انسان
تقلید در روند فراگیری
انسان، هنر و تقدس
آفرینش در موسیقی ایرانی
روش نوین آموزش آکادمیک موسیقی
فن اجرا (تکنیک) در اصول اجرای موسیقی
موزیکالیته (اجرای موسیقی)
دشیفراژ (اجرای یک باره ی نت های موسیقی)
انجمن های فیلارمونیک (دوستداران موسیقی)
شهرها در سراسر دنیا از جمله در کشور ما با مشکلات بیشماری مواجه هستند، جهان در حال شهری شدن است و این راهی بیبرگشت میباشد. برای مواجه شدن با این مشکلات و هدایت این روند چارهای جز تجدیدنظر در روشهای سنتی اداره شهرها وجود ندارد؛ از جمله این روشها میتوان به «مشارکت» مردم در گروههای سنی و جنسی مختلف در مدیریت شهر اشاره نمود. برخی میپندارند مشارکت فقط معطوف به گروه سنی بزرگسال میباشد و کودکان و جوانان در این زمینه نقشی ندارند.
کتابی که ترجمه آن پیش روی شما است به این مهم پرداخته است و نه تنها ضرورت این امر را اثبات نموده، بلکه به تفصیل تکنیکها و روشهای مشارکت را مورد بحث قرار داده است. محتوای کتاب بر گرفته از دانش نظری و تجربیات گسترده مؤلف آن است.
در حالی که خصوصاَ در سالهای اخیر حمایتها برای مشارکت جوانان در توسعه جامعه افزایش یافته است، سؤالاتی از این قبیل که «آیا مشارکت جوانان به راستی ارزشمند است؟» کمتر به گوش میخورد و در عوض سؤالاتی راجع به آن که «چه روشهایی برای مشارکت جوانان مؤثر است؟» بیش از پیش شنیده میشود.
کتابچه راهنمای «ایجاد شهرهای بهتر با کودکان و جوانان» پاسخ مستقیم و تفضیلی است به سؤال دوم. این راهنما فضایی را به اصول و مفاهیم مشارکت جوانان اختصاص میدهد، اما بر رویکردهایی که در میدان آزموده شدهاند و روشهایی برای به وقوع پیوستن حقیقی آن متمرکز است.
صرفنظر از دخیل نمودن جوانان برای ایجاد پیشرفت در محلهای سکونت آنان، استراتژیهای مؤثری برای ایجاد شهرهای بهتر وجود دارد که از آن جمله میتوان به فرایند حقیقی مشارکت جوانان، کمک به جوانان برای توجه به یکدیگر، احترام به عقاید متفاوت و یافتن زمینههای مشترک، افزایش توانایی جوانان برای تفکر نقادانه، ارزیابی و تعمق، حمایت از دستاوردهای جوانان، آگاهیدادن و حل مشکلات به طور جمعی و کمک به جوانان برای افزایش دانش و کسب مهارتها برای ایجاد تغییر در دنیای اطراف آنان اشاره نمود.
امیدوارم که این راهنما ابزار مفیدی برای افراد موافق با این عقاید باشد و به شما نیز کمک کند تا به پتانسیلی پی ببرید. که در اقدام ساده اما با اهمیت توجه به عقاید جوانان و دخیل ساختن آنان در روند تغییر سازنده اجتماع نهفته است،
راهنمای ایجاد شهرهای بهتر با کودکان و جوانان، یک راهنمای عملی در زمینه سازماندهی و تسهیل مشارکت جوانان در توسعه جامعه است. هدف بر آن بوده که این راهنما توسط برنامهریزان شهری، مقامات شهرداری، سازمانهای غیردولتی، مربیان، آژانسهای خدماترسانی به جوانان، حامیان جوانان و سایر افراد تأثیرگذار در توسعه جامعه از جمله افرادی که به جوانان و کیفیت زندگی آنان اهمیت میدهند و افراد آگاه از ارزش تحصیل جامعه و معتقد به قدرتمند ساختن جوانان به عنوان شالوده جامعه مدنی با نشاط و انعطافپذیر مورد استفاده قرار گیرد.
این راهنما چارچوبی را برای برنامهریزی جهت پروژههای مشارکتی و ایجاد حمایتهای سازمانی و سیاسی برای تحقق آنها فراهم میسازد و گامهای ضروری را برای سازماندهی یک پروژه مشارکتی خلاصه کرده و نشان میدهد چگونه میتوان از جوانان جهت تجزیه و تحلیل و اولویتبندی نیازهای آنان استفاده نمود.
ایران آینده از نگاه سه اندیشمند امروز
کتاب بنا دارد تا با هدف ترویج مبانی نظری توسعه برای عموم مردم تصویری ارزیابانه از مسائل آینده ایران برای رسیدن به توسعهی پایدار ارائه کند.
هدف این گفتوگوها ارزیابی مشکلات پیش روی ایران برای رسیدن به توسعه است، به گونهای که بتوان مبانی توسعه را برای عموم بازتر و شفافتر کرد. در گفتوگوها تلاش شده تا از منظر هر شاخه، محورها تحت بررسی، تحلیل و استنتاج قرار گیرد. در ابتدا تلاش میشود تا تصویر یک کشور توسعه یافته بررسی شود و مفاهیم بومی توسعه مورد ارزیابی قرار گیرد. بحث دربارهی شناخت موانع موجود، همچنین بررسی تاریخی و تغییر شکل موانع کمک کرده تا ذهنیت تاریخی ما دقیقتر شود. از سوی دیگر برای توسعه نیازمند زیرساختها، نیرو و سرمایهی انسانی هستیم و حتا در صورت وجود چنین امکاناتی مشکل مدیریت و ادارهی امور کم و بیش برجا خواهد بود. در عین حال تلاش شده تا به موضوعهای فرهنگ عمومی، رفتارها و باورهای اجتماعی، هم از دید فرصت و هم از دید تهدید پرداخته شود.
در این گفتوگوها شهرداد میرزایی مجموعه ای از گفتوگوها را با دکتر رضا منصوری فیزیکدان و از نظریهپردازان توسعهی علمی، دکتر موسا غنینژاد اقتصاددان مسلط به تاریخ و جامعهشناسی ایران، و دکتر حسن عشایری روانشناس و روانپزشک، و مسلط به فرهنگ و رفتارهای اجتماعی در ایران، انجام داده است که هرکدام از زاویهای به موضوع نگریسته و مسائل تحلیل کردهاند.
هنگامی که مسئله توسعه ایران و نیاز به آن مطرح میشود عمدتا نظرات به سمت مبانی اقتصادی آن سمت و سو میگیرد. اما اندیشمندان و دانشوران معاصر ایران فارغ از آن که چقدر در عمل در توسعه، حتا در قالب پیشبرد یک طرح پژوهش دست داشتهاند، موضوع بحثشان چیز دیگری است. آنها برای توسعه علمی کشور نیاز به زیرساختها و برنامههای بلندمدت را اصل میدانند. و به همین دلیل است شاید که تغییر رژیم سیاسی کشور نیز مسائل و موانع پیش روی کشور را عوض نکرده باشد. تهیه دستور کار برای توسعهی ایران، نیازمند درنظر داشتن چه محورهایی است؟ و از چه وجوهی باید مسئله توسعه علمی ایران را بررسی کرد؟ این پرسشها و دیگر موارد موضوع یک دوره گفتگو بودهاست که در نهایت در قالب یک جلد کتاب منتشر شده است.
وجوه گفتگوها
موضوع کتاب «ایران آینده»، بیشتر، موانع و معضلاتی است که لزوما سیاسی یا عقیدتی نیستند و چه بسا با خردورزی بتوان آنها را رفع کرد. تجربهی انقلاب ۱۳۵۷ نشان داد که با وجود تغییر رژیم سیاسی در کشور، هنوز مسائل و موانعی پیش روی توسعه است که مستقل از ساختار سیاسی و یا تغییرات مدیریتی همواره وجود داشته و دارد.
هدف این گفتوگوها ارزیابی مشکلات پیش روی ایران برای رسیدن به توسعه است، به گونهای که بتوان مبانی توسعه را برای عموم بازتر و شفافتر کرد. در گفتوگوها تلاش شده تا از منظر هر شاخه، محورها تحت بررسی، تحلیل و استنتاج قرار گیرد. در ابتدا تلاش میشود تا تصویر یک کشور توسعه یافته بررسی شود و مفاهیم بومی توسعه مورد ارزیابی قرار گیرد. بحث دربارهی شناخت موانع موجود، همچنین بررسی تاریخی و تغییر شکل موانع کمک کرده تا ذهنیت تاریخی ما دقیقتر شود. از سوی دیگر برای توسعه نیازمند زیرساختها، نیرو و سرمایهی انسانی هستیم و حتا در صورت وجود چنین امکاناتی مشکل مدیریت و ادارهی امور کم و بیش برجا خواهد بود. در عین حال تلاش شده تا به موضوعهای فرهنگ عمومی، رفتارها و باورهای اجتماعی، هم از دید فرصت و هم از دید تهدید پرداخته شود.
در این گفتوگوها دکتر رضا منصوری فیزیکدان و از نظریهپردازان توسعهی علمی، دکتر موسا غنینژاد اقتصاددان مسلط به تاریخ و جامعهشناسی ایران، و دکتر حسن عشایری روانشناس و روانپزشک، و مسلط به فرهنگ و رفتارهای اجتماعی در ایران، شرکت داشتهاند که هرکدام از زاویهای به موضوع نگریسته و مسائل تحلیل کردهاند.
مبانی اقتصادی یا فرهنگی توسعه
هنگامی که مشکل توسعهنیافتگی ایران مطرح میشود، عمدتا نظرات به سمت مبانی اقتصادی آن سو میگیرد. برخی از اندیشمندان نیاز به زیرساختها و برنامههای بلندمدت را اصل میدانند، برخی دیگر ساختار سیاسی را مانع اصلی میدانند، و حتا برخی با اشاره به دستیابی به برخی فناوریها در صنایع دولتی و یا مقام آوردن در المپیادها ایران را کشوری در حال توسعه تلقی میکنند. موضوع این گفتگوها بیشتر موانع و معضلاتی است که لزوما سیاسی و یا عقیدتی نیستند و چه بسا با خردورزی بتوان آنها را رفع کرد. این مسائل را چگونه باید حل کرد؟ میتوان تصور کرد که ساختار سیاسی از هم امروز همهی امکانات لازم را برای توسعه فراهم سازد، آیا جامعهی علمی و اقتصادی کشور توان به حرکت درآوردن موتور توسعه کشور را دارد؟ در چنین شرایطی نیاز است تا بتوان تولید علم را در جهت توسعه و تولید کالا یا خدمات به کار گرفت. فرآیندی که در آن تولید علم مثلا در جامعهشناسی به تغییر روشی در کنترلهای انتظامی شهرها تبدیل شود، و یا فرآیندی که در آن تولید علم در فیزیک منجر به اختراع و در نهایت فعالسازی خط تولید یک کالا منجر شود، شامل چه مراحلی است؟ و چقدر زمان میبرد تا ما بتوانیم اجرای آن را عملی کنیم؟ تهیه دستور کار برای توسعهی ایران، نیازمند در نظر داشتن چه محورهایی است؟ و از چه وجوهی باید مسئله را بررسی کرد؟
هدف این گفتگوها ارزیابی مشکلات پیش روی ایران برای رسیدن به توسعه است به گونهای که مبانی توسعه را برای عموم بازتر کند. در گفتگوها تلاش شده است تا از منظر هر شاخه، محورها مورد بررسی، تحلیل و استنتاج قرار گیرد. در ابتدا تلاش میشود تا تصویر یک کشور توسعه یافته بررسی شود و مفاهیم بومی توسعه مورد ارزیابی قرار گیرد. بحث در شناخت موانع موجود، بررسی تاریخی و تغییر شکل موانع کمک کرده تا ذهنیت تاریخی ما دقیقتر شود. از سوی دیگر برای توسعه نیازمند زیرساختها، نیرو و سرمایه انسانی هستیم و حتا در صورت وجود چنین امکاناتی مشکل مدیریت و اداره امور کم و بیش برجا خواهد بود. در عین حال تلاش شده تا به موضوعهای فرهنگ عمومی، رفتارها و باورهای اجتماعی هم از دید فرصت و هم از دید تهدید پرداخته شود.
در هر شکل یکی از محوریترین بحثها در این میان توسعه علمی ایران بوده است که به نظر میرسد که راه آن از دالان آموزش عالی کشور میگذرد و این توسعه کم و بیش با وجود کمترین ارتباط با ساختار سیاسی بیشترین آسیب را از عدم ثبات و شفافیت سیاسی را دیده است.
آن چه که در طول گفتگوها نمود داشته است همگرایی در آرا است که در طی بحث روند رو به رشدی را دارد. این موضوع را میتوان به عنوان نمونهای از کل جامعه گرفت که نیازمند فضایی باز برای این گفتگوها است.
فهرست کتاب
گفتار نخست: ایران امروز
توسعه و مصادیق آن
مفاهیم توسعه / توسعه یا رشد اقتصادی / وجوه توسعه / توسعه، گسترده شدن دامنهی انتخابهای افراد / توسعه، به معنای توانایی حل مسائل یک جامعه / توسعه، متناظر با توانایی بیشتر / توسعه به معنای گسترش امکان تحقق خلاقیتها / استغنا یا مصرف / مدنیت و استفاده از فنآوری / نیاز به سواد عاطفی / توسعهی، فرآیندی متناقض / محیط زیست و تهدیدات / جامعهی آرمانی الزاماً توسعهیافته نیست / وجوه توسعه جداییناپذیر است / توسعهی فرهنگی / اهمیت پرسشگری / اطلاعات الزاماً مساوی فرهنگ نیست / نیاز به سیستم ارزشی سازگار
نماهایی از ایران
جامعهی ما جامعهی همگنی است / منابع طبیعی و ژئوپولیتیکی / نقش نفت / فقرزدایی مشکلی ثانویه / ناهماهنگی سنت همگن و تفکر غرب / تلقی ایرانی از زندگی و توسعه / ایران در ساختار قدرت آیندهی جهان / بـار سنـگین انـدیشهی قبیـلهای / جمعـیت جـوان در جستوجوی هویـت /
قهرمان پروری و تکصدایی / نقش مردم در آیندهی ایران / سازمانهای غیردولتی عامل اصلی توسعه / پرکـولاسیون و به هم پیوستن جزیرهها / آهنگ تغییرات، مثبت است / نقش دولت در کوتاه مدت مهم است / جامعه به سوی همگرایی و همگنی بیشتر میرود / منافع دولت مقدم بر منافع مردم / دولت مانعی برای پیشرفت / مدیران میانی دارندگان منافع قدرت / متدولوژی به جای ایدئولوژی / نظارت بهتر از اعتماد / گرههای فرهنگی و ارزشی / دولتِ خودمرجع
قوتها و فرصتهای ایران
فرصتهای بالقوه و موانع مؤثر / فرصت در ظرف زمانی معنا مییابد / رقابت، محکی برای فرصتها / در همین وضعیت چه میتوان کرد؟ / شمار دانشآموختگان یک فرصت / توان عظیم مهاجران ایرانی در غرب / اهمیت موقعیت جغرافیای سیاسی ایران / همهی مشکلات به حکومت ارتباط ندارد/ اهمیت رفتارهای مستقل از حکومت / ترانزیت، فرصتی کمنظیر / توان صنعت جهانگردی ایران، بیرقیب است
مانعها و تهدیدها
نبود سیستمهای اداری و مدیریتی / گرهی ایدئولوژیک / دولتمداری / منافع متشکل گروهی / اقتصاد کار دولت نیست / حق منتزع از افراد یا شبکهی انسانها وجود ندارد / گذر از بوتهی علمی مدرن / استمرار در برنامه / انتصاب حاکم بهجای مدیر / روشنفکران هیزمکش / مفهوم زمان در تفکر انسان / غرور کاذب ایرانیان / فقدان اندیشمند / آسیبهای سیستم تقلید / لزوم فرزانگی / همآوردی با قدرتهای بزرگ / رقابت یا مشارکت / رقابت، عامل نظارت درونی در سیستمهاست / محافظهکاری / نبود ارزیابی / نبود مسئولیتپذیری فردی / بهانهی تکلیف در پذیرش مدیریت / مناسبتهای قدرت از حق الاهیّت / دوگانگی در رفتار مدیریت / آبشخورهای متعدد در تصمیمات مدیریتی / مفهوم مبهم مصلحت / نبود مبانی نظری برای وجود و نقش و وظایف دولت
گفتار دوم: ایران آینده
برنامه
نیاز به برنامهریزی برای کشور بدیهی نیست / نظم سازمانی و نظمهای پیچیدهی چندمرکزی / دولت برای ادارهی خودش به برنامه نیاز دارد / رسیدن به میزان رشد معیّن سالیانه، افسانه است / طرح، برنامهریزی، اجرا و بازخورد / بخشی از جامعه "خودتنظیمبخش" است / نیاز بازار، جایگزین برنامهریزی متمرکز / قدرت سیاسیشان اقتصاد متمرکز را رها نمیکند / مردم هم، قدرت و سرمایه دارند / خصوصیسازی حرکت مهمی در توسعه / مانع دولت تامّه و مالکیتهای اصلی / لزوم سازوکار کنترل دولت از طرف مردم / دولت در خصوصیسازی چهگونه باید خلاف منافع خودش عمل کند؟ / برنامهریزی برای پرورش افراد اندیشمند / اهمیت تقویت ساختارهای مردمی و مدنی / نبود حافظهی اداری / اهمیت استمرار در برنامه / ارزیابی نتایج برنامه / آموزش مدیران / تلقی مدیریت از اطلاعات سازمانی بهعنوان مالکیت شخصی / اداره کردن یا ریاست / استمرار مدیریتهای تخصصی / تخصص یا تعهد / استمرار برنامهها تابعی از استمرار مدیران / ویروس مدیریت
سرمایه
مشکل کشور از جنس سرمایه نیست / سرمایه باید چهگونه از دولت به مردم منتقل شود / مدیریت سرمایه مهمتر از وجود سرمایه است / سرمایهی اجتماعی / ایدئولوژیک و دولتی کردن همه چیز / بیماری قانون درست کردن / توانایی خاص سرمایه / داشتن ثروت در جامعهی ما مذموم است
نیروی انسانی
نیروی انسانی یا سرمایهی انسانی / امکان سلب مالکیت / نقش نظام ترفیع / کمبود نیروی انسانی کارآمد / هیچگاه نیاز کشور را به نیروی انسانی برآورد نکردهایم / نیروی انسانی در سازوکار مناسب رشد میکند / کارآمدی سیاسی ناشی از دو عامل رقابت و سیستم / شناخت نیروی انسانی از توانایی خود و مرزهای جامعه / نیروی انسانی مقلد / نیاز بازار آزاد تعیینکنندهی تخصصهای ضروری است / آموزش عالی و نیازهای آموزشی جامعه / پرورش نیروهای کیفی / توسعهی آموزش عالی به کمک بخش خصوصی / تمرکززدایی از آموزش عالی / اهمیت آموزش عمومی / اثرگذاری بر فرهنگ عمومی / همآموزی / اهمیت آموزش ابتدایی و پیش از دبستان / آموزش مهارتهای اجتماعی / دوگانگی رفتار خانواده و رفتار اجتماع /
ساختار مدیریت و دولت
دولت، پدیدهای مجزای از مردم نیست / دولت، بازتابدهندهی خواستههای تلویحی و فرهنگ عمومی مردم / هر نفر، نفر است و بقیه دولت / حاکمان یا حکمپذیری؟ / مهارت قدرت با اپوزیسیون / دموکراسی، نسبت ۵۱ به ۴۹ درصد آراست / تعبیر دموکراسی به معنای پشتیبانی مردم / تعدد مراکز قدرت / تبدیل اقتدار به سلطهگری / مدیران انتخابی، انتصابی و اکتسابی / ارزیابی پیشینهی مدیر / شیوههای مدیریت در ایران / حشو اطلاعات در مدیریت
فرهنگ و رفتارهای اجتماعی
نقش ملّیت در توسعه / تاًکید بر ملّیت ایرانی / قلمرو و احساس تعلق به سرزمین / ملیت، مغایر با رشد نیست / ملیت، نفی جهانی شدن و همزیستی جهانی نیست / جهانی شدن از یاد بردن فرهنگها نیست / احساس تعلق / تنوع و گوناگونی: عامل غنا، رشد و شکوفایی / هویت، یک جنبهی متناقض و پیچیده / سازگاری هویت با دنیای جدید / توسعه بدون شناخت هویت، سخت میشود / سازوکار جبرانی و هویتگریزی / علمباوری / نشناختن علم در معنای نوین آن / ترویج علم و تفکر علمی / علم، یک فرآیند است / ترویج علم کافی، تولید علم لازم / نظریهی علمی باید تکرارپذیر باشد / نقش جماعت علمی / دانش، نتیجهی علم در مقطعی از زمان است / جامعه ما در علمِ خودش پدیدهی شک را ندارد / آموزش و پرورش علم محور / تفکر مدرن و اندیشهی استدلالی / حقیقت علمی و فرضیهها / بومی شدن علم / نقش فرهنگ و خانوادهی ایرانی
توسعهی علمی
شرکت در فرآیند تولید علم / آموزش و پرورش الزاما گام اول نیست / آغاز از دانشگاه برای تولید علم / آموزش رسمی یا غیررسمی / یادگیری پنهان / دانش ضمنی / آموزش ساختارگرایانه / شناخت عصاره و بنیاد / دانشگاههای غیر مولّد / سیاسی شدن فرهنگ و دانش / نقش جامعهی علمی و دانشگاهی در هدایت کشور / تعیین نسبت و ارتباط جامعه با علم / اهمیت هنر / ارتباط علمی با دنیای علم / روششناسی جامعهی علمی و فرهنگی ما چیست؟ / عوض شدن بینشها / تنها عشق لازم است
"ایران در تاریخ جهان" کتابیست فشرده، ساده، دقیق، دلچسب و همدلانه دربارهی تاریخ ایران. در سراسر کتاب پیوندها و پیوستگیهای فرهنگ ایرانی پیش چشم داشته شده است و در تمام تاریخ این تالاب پر جنب و جوش پر هیاهوی ما چهرهی آرام و تپش زندگی و معنا، و خنکای آرامش را در متن فرهنگ ایرانی وانموده است.
فهرست
پیشگفتار مترجم
پیشگفتار
گاهشماری تاریخ ا یران
فصل ۱ / همگرایی زمین و زبان
فصل ۲ / ایران و یونانیان
فصل ۳ / پارتیان، اشکانیان، ساسانیان و سغدیان
فصل ۴ / ایرانی شدن اسلام
فصل ۵ / تر کها: امپراتور یسازان و پرچمداران فرهنگ فارسی
فصل ۶ / زیر سایه اروپا
فصل ۷ / مدُرن شدن و دیکتاتوری: سا لهای پهلوی
نتیجه
نمایه
هفتمین کتاب از مجموعه ی سینماگران بزرگ منتشر شد: "اینگمار برگمان". در عالم سینما برگمان قاره ای جداگانه است. قاره ی غولی در حد و اندازه های بتهوون و داستایوسکی.