هذیان‌های روزانه یک مرد خفته

"چزاره پاوزه" در ۹ سپتامبر ۱۹۰۸ در "سان استفانو بلبو"، واقع برتپه های جنوب شرق "تورین" به دنیـــا آمد، او تمام زندگیش را وقف عشق ورزی به زادگاهـــش میکند، عشقــــی که در تمامی آثارش آشکار است. چزاره کودکی یتیم، منزوی و شیفته کتاب بود. بعـــد از کمی تعلیم دیدگی شروع به ترجمه آثار مولفان انگلیسی و آمریکایی چون "ملوین"، "جویس"، "دفو"، "دیکنز" و یا "داس پاسوس" می‌کـند.
او درخانواده‌ای متوسط به پایین با پیشینه‌ای روستایی چشم به جهان گشود و خانواده‌اش گرچه ساکن شهر تورین بود، لیکن چزاره هرگز رشته الفت خود با زندگی روستایی را ازهم نگسست. در جوار خانواده زندگی کرد وپس ازمرگ والدین عمر خود را یکسر درکنار خانواده خواهرش سرکرد.درسال ۱۹۳۰، پس از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه تورین، چزاره که تز خود را به والت وایتمن، شاعر آمریکایی، اختصاص داده بود، به ترجمه رمان‌های آمریکایی همت گماشت وهم‌زمان به فعالیت درچاپخانه انودی مشغول شد.
پنج سال بعد، یعنی به سال ۱۹۳۵، به همراه تنی چند از اعضای گروه ضد فاشیستی دستگیر واز حزب فاشیست که سه سال پیش بدان ملحق شده بود، اخراج گردید. متعاقب آن، تن به تبعیدی سه ساله در جنوب ایتالیا داد ودرآن‌جا بود که نخستین داستان‌های کوتاه خود را به رشته تحریر درآورد. اما یک سال بعد، یعنی درسال ۱۹۳۶، پس از درخواست عفو و بخشودگی، مجددا به تورین بازگشت و کار ترجمه را ازسر گرفت.
سال ۱۹۳۸ زمانی بود که چزاره تمام وقت خود را به کار درچاپخانه انودی می‌گذراند. این بود که هیچ تمایلی به شرکت در جنگ یا پیوستن به جبهه مقاومت از خود نشان نداد. سال ۱۹۴۵ سال عضویت او درحزب کمونیست ایتالیا بود.او اغلب سال‌های آخر جنگ به همراه خانواده خواهرش در پناه تپه‌ای در زادگاهش کنج عزلت گزید. درآوریل ۱۹۴۵ به اتفاق خانواده، پای در رکاب رجعت به تورین نهاد.
دربرهه‌ای از زمان که استیلای حزب فاشیست عرصه را برای فعالیت خلاقانه ادبی تنگ کرده بود، یعنی درفواصل دهه‌های ۳۰ تا ۴۰، وی ترجمه را وجه همت خود ساخت وبسیاری از نویسندگان مدرن آمریکایی و انگلیسی را به جامعه ایتالیا معرفی کرد. آثار خود وی غالبا درسال‌های پس از جنگ دوم جهانی تا زمان مرگش که در ۴۱ سالگی با ارتکاب به خودکشی حادث شد، امکان ظهور یافت. برخی از این آثار نیز پس از مرگ نویسنده منتشر شدند. ارزنده‌ترین آثار به جامانده ازاو عبارتند از: گفتگو با لوکو (۱۹۴۷) که گفتگوی شاعرانه‌ایست در خصوص اوضاع واحوال آدمی و داستان ماه وآتشها (۱۹۵۰) به همراه نشریه‌ای تحت عنوان مهارت زندگی (۱۹۵۲).
چزاره پاوزه چهره ادبی برجسته‌ای در ایتالیای پس از جنگ دوم جهانی به شمارمی‌رود. وی کسی‌ست که از رهگذر ترجمه‌هایش موجبات تاثیرپذیری جامعه ادب ایتالیا را از ادبیات آمریکا فراهم ساخت؛ همچنین خود او شدیدا تحت تاثیر آراء ملوین شاعر آمریکایی بود.
برتافتگی وی ازجرگه فاشیست‌ها وبعدها زندانی شدنش، تجاربی بودند که درجای جای نوشته‌هایش متبلور شده‌اند؛ نوشته‌هایی که یکسر آکنده از دغدغه منازعات اجتماعی بوده و از احساس همدردی که او در قبال مظلومان وستمدیدگان داشت، حکایت می‌کند.
مضامینی که وی به کرات در رمان‌هایش دنبال کرده، معرف جستجویی‌ست که انسان شهرنشین، انسان گرفتار در زنجیره‌ای از شرایط دائما متزلزل، برای رسیدن به دوام وثبات، بی‌وقفه با آن دست به گریبان است.
اقدام به نوشــتن روز نشریه‌ای با عنوان "مهارت زندگی "می‌کند که بعد از مرگش منتشر می‌شود. ازسال ۱۹۳۶به بعــد یکی از اعضــای مهــم خانه بزرگ نشــر "تورین"، "انودی"، میشــــود. در همان سال مجموعه شعری تحت عنوان " رنج خستگی " منتشر میکند که چندان مورد توجه واقع نمیشـــود . بعد از جنگ به عضویت حزب کمونیست درآمده و در "یونیتا" به طور مرتب به نگارش میپردازد. دوران بعد از جنگ دورانی مناسب بود: او به نشـــر اندیشه‌ای درباره اســـطوره های بزرگ ادبیات یونانـی ولاتینـــــی (هیـومنیته ) میپردازد، "گفتگـوهایی با لوکـو" و "همکلاسی"، تاریخ یک تعلیم سیاسی و احساسـی در سال ۱۹۴۷ به شمارمی‌رود . "قبل ازآوازخوانی خروس " که سال بعــد منتشـــر میشـود، مجموعــه ایست حاوی چند داستــان از جمله "زنــدان "، الهام گرفته از اقامت اجباری او و" خانه‌ای بر روی تپه"که تجسم گر "مقاومت" در"پیه مون" است. "تابستان زیبا"، در سال ۱۹۴۹، مشتمل است بر سه رمان کوتاه که در آنها شب زنده داریهای طولانی توصیف میشود که طی آنها شخصیتـها به سیاحت در شهر و تپه‌ها میپردازند و همواره لحظه خداحافظی را به تاخیر انداخته و تا سپیده دم با هم میمانند، این بیدارمانی و شب زنده داری نیست مگر امیدواری به امری محال. آخرین کتابــش "ماه وآتشها" توصیفگر داستان بازگشت جنگ‌زده‌ای ترخیــص شده ازدرمانگاهی دولتی به کشور زادگاهش است، کتابـی ترسیم‌گر آخرین اثر موشکافانه اش . "چزاره پاوزه " در ۲۷ اوت ۱۹۵۰ در "تورین "خود کشی می‌کنـد، این حس که قوه ناطقه را یارای ترجمـــــان حقیقت حیات نیســت، نابودش می‌کـند.

"چزاره پاوزه" در انزوا وعذاب جذبه درک بی‌پایانی جهان، اثری غنی، اندوه بار و شاعرانه، با فصاحتی زیبا و بی‌نظیر بر جای می‌گذارد.

از پاوزه آثار: قبل ازآوازخوانی خروس، همکلاسی، مهارت زندگی، ماه وآتش‌ها، دنباله، دریاکنار، تابستان زیبا، رنج خستگی، مرگ خواهد آمد و برسرت سایه خواهد افکند، اشعاررنگارنگ و سلام مازی نو منتشر شده است.

دستگیری ومحکومیت- جنگ درایتالیا
پاوزه که به محفل‌های ضد فاشیستی رفت وآمد می‌کرد، عاقبت درسال ۱۹۵۴ دستگیر و به اتهام دریافت نامه‌هایی از یک زندانی سیاسی محاکمه گردید. پس ازسپری کردن چند صباحی در زندان، او را به کنفینو واقع درجنوب ایتالیا فرستادند که تبعیدی برای وی محسوب می‌شد. محکومیتی معمول برای آنان که مرتکب جرایم جزئی سیاسی شده بودند. (سرنوشت کارلو لویی نیز که از اهالی تورین بود ازهمین قرار بود.) او یک سال بعداز تبعید به تورین بازگشت ودر هیات یک ویراستار ومترجم در مطبعه انودی که وابسته به حزب کمونیست بوده، به فعالیت پرداخت.
زمانی که در رم اقامت داشت، به خدمت درارتش فاشیست فراخوانده شد. لیکن به علت ابتال به عارضه آسم به مدت شش ماه در بیمارستان نظامی بستری بود. بازگشت او به تورین مقارن با زمانی بود که ارتش آلمان خیابانهای شهر را اشغال کرده وبسیاری از دوستان وی برای انجام نبردهای پارتیزانی از شهر متواری شده بودند. پاوزه هم به جانب تپه‌های اطراف سرالونگا دی‌کرا درمجاورت کاساله مون فراتو گریخت وهیچ دخالتی در جنگ‌های مسلحانه‌ای که درآن ناحیه رخ داد، نکرد.

پس ازجنگ دوم جهانی
پس از فروکش کردن شعله‌های جنگ، پاوزه به حزب کمونیست ایتالیا ملحق شده و به فعالیت در روزنامه حزب موسوم به لونیتا پرداخت. حجم زیادی ازآثارش را درهمین دوره به چاپ رساند. درسال‌های واپسین عمر، زادگاهش، منطقه لوالنگ را که ساحل آرامش وخلسه او بود، پاتوق خود قرار داده بود، بااین همه ناکامی‌های مکرر درعشق (کنستانس دولینگ که آخرین داستان پاوزه به او پیشکش شده) درکنار سرخوردگی‌های سیاسی، او را به سمت انتحار سوق داد که با مصرف بیش از اندازه داروی خواب آور در سال ۱۹۵۰ حادث شد. یعنی همان سالی که به بهانه انتشار مجموعه داستان معروف لابللا استاته، مفتخر به دریافت جایزه استرگا شده بود.
لسلی فیدلر در باب مرگ پاوزه چنین می‌نویسد: … مرگ او برای جامعه ایتالیا به همان اندازه گران است که فقدان هارت کرین برای ما، مفهومی که به آثار و کردار شاعر، که خود نمادی از ادبیات یک دوره است مربوط می‌شود. نحوه خودکشی او که در اتاق مهمانخانه‌ای رخ می‌دهد، تقلیدی است واضح ازآخرین صحنه یکی از آثارش به نام: تنها درمیان زنان که کتاب ماقبل آخر اوست.
واپسین نوشته‌اش تحت عنوان ماه و آتش‌ها به سال ۱۹۵۰ درایتالیا منتشر و دو سال بعد یعنی درسال ۱۹۵۲ توسط لوئیس سینکلر به انگلیسی برگردانده شد.

مضامین داستان‌های پاوزه
انزوای فرد، خیانت:
قهرمان (شخصیت محوری) متداول درآثار پاوزه، فردی است تنها، که این تنهایی را یا به اختیار برگزیده یا این‌که به جبر براو تحمیل شده است. ارتباط این شخصیت با زنان ومردان، پیوندی است موقتی و سطحی. شاید این قهرمان بی‌علاقه به برقراری ارتباط با دیگران نباشد اما غالبا با خیانت به آرمان‌ها و دوستان خود، رشته‌های پیوند ازهم می‌گسلد. مثال در داستان "زندان" تبعیدی سیاسی که ساکن روستایی درجنوب ایتالیاست، یادداشتی مبتنی برتشکیل جلسه، از تبعیدی دیگری که درنزدیکی وی زندگی می‌کند، دریافت می‌دارد، قهرمان داستان دراین‌جا نه تنها وقعی به درخواست او نمی‌نهد بلکه ازملاقات با وی نیز امتناع می‌ورزد. عنوانی هم که برای مجموعه داستانی خود یعنی "قبل از آن‌که خروس آوازخوانی کند" انتخاب کرده، تلمیحی است به خیانتی که پیتر(شمعون) به مسیح روا می‌دارد.النگ منطقه‌ای است که چزاره تعطیلات تابستانی‌اش را، زمانی که هنوز پسرکی بیش نبود، درآن می‌گذراند؛ سرزمینی که شاعر عمیقا بدان دل بسته بود. سرزمینی باتپه‌های گرد، پوشیده از درختان تاک، جایی که شاعر آن را به معنای واقعی کلمه، موطن خویش می‌دانست. با این وجود مصائب و درد و رنج زندگی روستائیان را که ازراه زراعت امرار معاش می‌کردند، باتمام وجود درک می‌کرد. درهمین ناحیه بود که درگیری‌های سختی میان قوای آلمان نازی و پارتیزان‌ها به وقوع پیوست. واین سرزمین به بخشی از حافظه اساطیری او مبدل شد.
در داستان ماه وآتش‌ها، شخصیت اصلی داستان، خاطره مشروب خوردن خود در یکی از میخانه‌های آمریکا را شرح می‌دهد. مردی وارد میخانه می‌شود، وقهرمان داستان از طرز راه رفتن ونگاه کردن تازه وارد، درمی‌یابد که او اهل دره‌های النگ است و به زبان محلی چیزی به این مضمون به او می‌گوید که یک بطری از شراب محلی آنها ازهر آبجویی گواراتر است.
او پس از گذراندن چند سالی درآمریکا، به روستای زادگاهش باز می‌گردد و به همراه دوستی که درآن‌جا ماندگار شده بود سراغ از النگ می‌گیرد. آن‌گاه درمی‌یابد که اغلب هم‌قطارانش درشرایطی رقت‌بار چشم ازجهان فروبسته‌اند، برخی درلباس پارتیزانی با سلاح نازی‌ها قلع وقمع شده وآن مناظر دل‌انگیز محلی به تصور این‌که ماوای فاشیست‌ها است، توسط پارتیزان‌ها نابود گشته‌اند.

دل‌مشغولی‌ها و درونمایه‌ها
بی شک پاوزه در بین نویسندگان نسل خود درایتالیا، فرهیخته‌ترین و جهانی‌ترین چهره به حساب می‌آمد؛ شخصیتی محبوب، درونگر و دست به گریبان با انواع نامالایمات عصبی. شاعری که هرگاه از تجارب ارزشمند زندگانی‌اش سخن می‌گفت، پیوسته از تجربه آشنایی‌اش با ادبیات آمریکا ومفهوم اسطوره یاد می‌کرد، مفهومی که به طرزی فزاینده بر گستره آثارش سایه افکنده است؛ اساسا اندیشه بازگشت به گذشته که هنرمند می‌بایست بدان جامه عمل می‌پوشاند، به همراه گنجینه‌ای از خاطرات وی، هردو نقشی به سزا در رهیافت ادبی او ایفا می‌کردند. اعتقاد شخصی شاعر براین بود که وی ایده مورد نظر خود را در اسطوره یافته است. بی‌شک درونمایه ومضمون اصلی آثار وی راکنکاش پیرامون مفهوم انزوا وابعاد مختلف آن تشکیل می‌دهد.
تاریخ نشر آثار چزاره غالبا مطابقتی با زمان نگارش آنها ندارد. همچنین شیوه نشر آثار نیز با توجه به این‌که بسیاری از داستان‌های کوتاه وی در قالب مجموعه داستان انتشار یافته‌اند، لزوما متضمن طرح یا شالوده‌ای درونی ناست. آثار وی را شاید بتوان به تعبیر گوته‌ای، درحکم قطعه‌هایی ازیک اعتراف بزرگ قلمداد کرد که هیچ‌گونه اضطرار یا امکانی برای ردیابی شیوه‌ای منسجم ومنظم درآن وجود ندارد. تمام دست‌نوشته‌های او که به سیاق فوگ آزاد، به نگارش درآمده‌اند، بر مدار درونمایه‌ای مشابه می‌گردند، چرا که وی براین باور بود که هر نویسنده صاحب سبکی، آشکارا دارای نوعی یک‌نواختی سبک است، چندان که درتمام صفحاتش نشانه‌ای مکرر و رشته‌ای محکم از تخیل وجود
دارد که ناهمگون‌ترین چیزها را به چهره‌ها وموقعیت‌هایی مبدل می‌سازد که تقریبا همیشه یکسان و مشابه‌اند.

آثار شعری پاوزه
پاوزه حرفه ادبی خود را با شعر آغاز کرد. وی بر آن بود تا اثری توصیفی وعینی (آبژکتیو) از موقعیتی روایی به دست دهد (پوئزیا راکونتو). اما بعدها به سبک توصیف ایماژ گرایش یافت وآخرالامر خود را مجاب به سرایش شعری نمود که قابل تقلیل به یک توصیف صرف نباشد. ازاین رو، به بیان خود شاعر، شعر ضد غنایی دفتر لاوراره استانکا ۱۹۳۶، وصف عینی مشاهدات شاعر درعالم هشیاری است. وی با اتخاذ سبکی معلق میان تک گویی درونی و گفتار غیرمستقیم آزاد آن هم به زبانی قریب به گویش یا دست کم اصطلاحات گفتاری، به بیان سرگذشت فردی می‌پردازد که درعین مباهات و فخر به زندگی روستایی خود، تجربه زندگی درشهر را ازسر گذرانده و سرانجام، تنها چیزی که دستگیرش می‌شود، احساس غمناک تنهایی است.
پاوزه سپس در کوران زندگی، با انتشار دفترهای چندی چون اشعار نه گانه لاترالامورته، (سال سرایش ۱۹۴۵، سال انتشار۱۹۴۷)، و ورالامورته..(سال سرایش۱۹۵۰،نشر۱۹۵۱) دیگر بار به سبک شعر اعترافی بازمی‌گردد.

نخستین داستان‌های کوتاه
نخستین داستان کوتاه چاپ شده از پاوزه، تحت عنوان پائسی توئی (۱۹۴۱)، به همراه نشر رمانی از الیو ویتورینی موسوم به گفتگو درسیسیل (۱۹۴۱) نشانگر نقطه آغازی برای نئورئالیسم درایتالیا است. عنان گسیختگی آگاهانه از هنجارهای موجود درهمه زمینه‌ها،
-درزبان، سبک ومضمون- همچنین ماهیت تقریبا اسنادی اثر، روی هم رفته سرمشقی برای جنبش نئورئالیسم در کل، ارائه می‌کند. داستان مذکور بر اساس تباین موجود میان زندگی روستایی و شهری است، وهرچند که سبک و سیاق زندگی روستایی در آن به هیچ‌وجه به عنوان کمال مطلوب (ایده آل) ترسیم نشده، لیکن بی‌پیرایگی، سادگی و پلشتی این نوع از زندگی در کنار قصه وسوسه زنای با محارم درکتاب متبلور شده است. افزون بر این درلایه‌های زیرین اثر، نوعی حس غربت (نوستالژی) برای زندگی بدوی و پیرنگی ازحسرت اساطیری برای رجعت به اصل خویشتن و به سرچشمه حیات، جریان دارد که مبنای تمام نوشته های پاوزه محسوب می‌شود.
اثر اسپیاجیا (۱۹۴۲) تجلی مضمونی است که پاوزه ازمفهوم بازگشت ابدی منظور می‌کند. آرزویی جاودانه که با این‌که به یاس مبدل می‌شود، پیوسته خواستنی است.
داستان مذکور، قصه پرواز و گریز زوج قهرمان داستان است که درتالشی بی‌ثمر برای بازگشت به بهشت گمشده جوانی خود، تقلا می‌ورزند.
داستان ایل کارکر بنا به تعبیر نویسنده‌اش قصه‌ای است پیرامون موطن وعشق، قصه تبعید او، تجربه تنهایی و عزلت. گرچه پرداخت پررنگ‌تر مسایل سیاسی و درگیرشدن با سیاست، روح اسطوره‌ای این دو اثر را تحت شعاع خود برده، با این وجود جستجوی نهایی اسطوره درخاتمه نشان از گریز وسرباز زدن انسان از حضور و مسئولیت تاریخی خود دارد. این است که قهرمان تنهای داستان دوم که از منظر خود زندگی‌نامه نگاری، با نویسنده اثر قرابت دارد، دست آخر با پرواز نهایی خود به جانب اساطیر، یعنی تپه‌های زاد بوم خویش، شانه ازبار مسئولیت می‌رهاند.

آثار بعدی
دستمایه نگارش سه اثر داستانی منتشره به سال ۱۹۴۹با عناوینال" لابلا استاته"، "ایل دیاولو سوله کولینه " و "ترا دونه سوله" مواجهه آدمی با پدیده شهر نشینی است. همان اندازه که شهر ممکن است درنگاه نخست، جذاب جلوه کند، به همان میزان می‌تواند به سرگشتگی و انزوای تمام عیار آدمی بیانجامد، واین حقیقتی است که عدم امکان بازگشت به بهشت ازدست رفته را گوشزد می‌کند. این سرگشتگی، تجربه قهرمانان زن داستان‌های ترا دونه سوله و لابللا استاته، است. همچنین سرگذشتی است که زوج داستان سمبولیک ایل دیا ولو.. بدان دچار می‌شوند. رمان ماه و آتش‌ها مظهر تمام نمای سمبولیسم از نوع پاوزه‌ای واسطوره پردازی درونمایه‌ای از ایده بازگشت ابدی است؛ بازگشتی به تپه‌های سن استفانو، تپه‌های روزهای کودکی؛ که قهرمان داستان با نام نمادین آنجویال، اقدام به عملی ساختن آن می‌کند، صرفا به این دلیل که دوباره در جستجوی خویشتن واقعی خود، آن‌جا را ترک گوید.
مجموعه فریاد آگوستا (۱۹۴۶) دفتری است حاوی اشعار منثور و یادداشت‌های نظری پیرامون مباحث اسطوره و دوره خردسالی. و گفتگویی با لوکو(۱۹۴۷) در قالب گفتگویی میان انسان وساکنین المپ(جاودانگان)، متضمن ره آورد تفحصات و اندیشه ورزی‌های نویسنده حول وحوش مفاهیمی چون اسطوره در راستای حکمت ویکونی و آراء یونگ است. و اثری موسوم به لا لتراچرا آمریکانا(۱۹۵۱) مشتمل برنقدهایی است که توسط پاوزه برآثار ادبی آمریکایی که شمار قابل توجهی ازآنها را خود وی ترجمه کرده، نگاشته شده است.
"ایل مستیره دو ویوره" که عنوان دفتر خاطرات اوست، درحد فاصل بین سال‌های ۱۹۳۵ تا۱۹۵۰ پدید آمده و پس ازمرگ مولف یعنی به سال ۱۹۵۲ انتشار یافته است. این اثر در زمره یکی از ارزشمندترین اسناد به جای مانده ازآن دوران قلمداد می‌شود.
صرف نظر از صراحت انکارناپذیر ونیز درون‌نگری بیش از حد متعارف آن، اثرمذکور آئینه روشنی است از جلوه‌های شخصیتی و نیز نظریه ادبی پدید آورنده آن. همچنین انعکاس تعمقی است موشکافانه در باب فرهنگی که او خود بارزترین نمود آن بود.

منابعی برای پژوهش
اکثر آثار پژوهشی موجود درخصوص پاوزه، به زبان ایتالیایی است؛ بااین وجود دو مورد از تحقیقات خوبی که به انگلیسی موجود است عبارتند از"لبخند خدایان" اثر جیان پائولو بیاسین ای، که به بررسی آثار پاوزه می‌پردازد ونیز کاری که دونالد دبلیوهاینی تحت عنوان "سه داستان نویس ایتالیایی- موراویا، پاوزه و ویتورینی" (1968) ارایه کرده است. برای اطلاع از پیش زمینه تاریخی توصیه می‌شود که به اثر سرجیو پاسیفیسی تحت عنوان "سیری در ادب معاصر ایتالیا: از فوتوریسم تا نئورئالیسم" (1962) رجوع شود.

نقل قول‌ها
غالب سخنان نغری که از دست‌نوشته‌های پاوزه استخراج شده، مربوط به دفتر خاطرات وی (۱۹۵۵-۱۹۵۰) است. دفتر خاطرات او اساسا اثری است بدبینانه که بعد ازمرگش با عنوان "ایل
ستیره دی ویوره " انتشار یافته است.
– ما روزها را به خاطر نمی‌سپاریم، این لحظه‌ها هستند که در یادها می‌مانند.
– دین متضمن این باور است که هرآن‌چه برایمان روی می‌دهد از ارزش خارق‌العاده‌ای برخوردار است، این است که هرگز از صفحه گیتی محو نمی‌‌شود.
– دلدادگان حقیقی همواره شوربختند، چرا که عشق برایشان منزلتی بس گرانبار دارد وبه همین خاطر است که از معشوق همان طبع گرانبار را می‌طلبند که خود درقبال او دارند؛ و اگر این حاصل نشد، احساس خیانت می‌کنند
– هرآن‌چه را که آرزو می‌کنیم، زمانی به چنگ می‌آید که دیگر نمی‌خواهیم.
– سفر اوج بی‌رحمی است، وامی داردمان تا به بیگانگان اعتماد کنیم و خود را از آسایش خانه ودیدار دوستانمان که با آنان انس گرفته‌ایم، محروم سازیم؛ پیوسته درتشویش هستید، مالک هیچ نیستید الا چیزهای ضروری- هوا، خواب، رویاها، خورشید، آسمان- یعنی تمام آن چیزهایی که رو به سوی ابدیت دارند یا آن‌چه تصورماست ازآنها.
– هیچ‌کس درجهان عاری از بهانه‌ای مناسب برای خودکشی نیست.
– تنها شادی جهان، آغاز کردن است.
– قدرت اراده، تنها درگرو انعطاف پذیری طبع آدمی ست. کس را یارای آن نیست که ذره‌ای بدان بیافزاید.
– تنفر همواره سدی است میان روح ما و جسم دیگران.
– این‌گونه نیست که بگوییم کودک در دنیای خیالی زندگی می‌کند، برعکس این کودک درون ماست که جان به در برده و در لحظات ناب تجدید خاطرات، زندگی می‌آغازد و وا می‌داردمان تا به غلط باور کنیم که ما در ایام کودکی در عالم خیال سیر می‌کردیم.
– هیچکس خود را فدای عشق زنی نمی‌کند، لیکن فدا شدن بدان جهت است که عشق- ازهرنوع که باشد- در عریانی، در تیره‌روزی، در شکنندگی و در نیست بودن ماست که خود را به ما عرضه می‌کند.
– زندگی به مثابه اندوختن مبلغی عظیم است که اگر در دو رقم اول، اشتباهی رخ دهد هرگز مراد حاصل نمی‌شود. واین به معنای درگیر ساختن خود است در سلسله‌ای درهم تنیده از موقعیت‌ها.
– ادبیات سپری است دربرابر تهاجم زندگی، و خطاب به زندگی چنین می‌گوید: نمی‌توانی فریبم دهی، با حیلت‌های تو آشنا هستم. آنها را پیش بینی کرده و ازاین‌که واکنش‌هایت را به نظاره می‌نشینم، لذت می‌برم. با سرگرم ساختن تو به موانع و منازل زیرکانه‌ای که جریان عادی تو را متوقف می‌کند، راز تو را می‌دزدم.

فهرست کتاب:
درباره نویسنده / ۵
تبعیدگاه / ۱۶
ماه عسل / ۳۰
صنم / ۴۵